Deniz Buzları

Öncül buz, buz oluşumunun ilk aşamasıdır. Genellikle deniz yüzeyinin birkaç santimetresinde oluşan öncül buz kristalleri, suya yağlı bir izlenim verir. Açık denizlerde dalga türbülansları ile bir kaç metre derinliğe kadar indikleri gözlemlenebilir.

Öncül veya yağsı buzların topaklanması ile oluşan birkaç santimlik buzlardır. Yüzey rüzgarları ve dalgaların etkileşimi ile, leblebi buzları rüzgar yönünde sıralanır ve karakteristik buz bantları oluşturabilir.

Öncül buzlardan sonra donmanın bir ileri aşaması olan yağsı buz, kristallerin pıhtılaşması ile çorbamsı bir görünüm kazanır. Işığı daha az yansıtarak yüzeye mat bir görünüm kazandırır.

Yağsı buz, az akışkan bir sıvı gibi davranır ve farklı buz kütleleri oluşturmaz.

İnce elastik bir kabuk gibi olan parmak buz, dalgalar üzerinde kolayca bükülür, basınç altında kabarık bir form alır ve birbirine kenetlenmiş parmaklar gibi görünür.

Koyu parmaklar 5 cm’den incedir ve koyu renklidir, ince parmaklar ise 5-10 cm kalınlığındadır ve koyu parmaklara göre ışığı çok daha iyi yansıtır.

Ağırlıklı olarak çapı 30 cm ile 3 m arasında olan yuvarlak buz formudur ve birbirleri ile çarpışarak daha kalın bir forma geçmeden önce kalınlığı 10 cm’den azdır. Yağsı, leblebi ve çamur buzların birleşmesi ile oluşabileceği gibi, buz kabuklarının veya parmak buzların kırılması, gri buzların ağır hava ve deniz şartları ile şekil değiştirmesi ile de oluşabilir.

Antarktik deniz buzlarının gelişiminde “Pişi Döngüsü” yaygın bir süreçtir. On santimetrelerle başlayan pişiler, öncül buzlarla  rüzgar ve dalgaların etkisi ile kümelenerek çaplarını ve diğer pişi buzlarla yığınlar oluşturarak kalınlıklarını arttırır. Bu şekilde pişilerin çapları bir kaç metreye, kalınlıkları ise en fazla bir metreye ulaşır. Sonunda pişiler bir arada donarak daha büyük buz kütleleri veya birleşik buz örtüsünü oluşturur.

Kalınlıkları 10-15 cm arasında olan, erken dönem buzları ile yıllık buzlar arasında bir geçiş formudur.

Kalınlıkları 15-30 cm arasında olan, erken dönem buzları ile yıllık buzlar arasında bir geçiş formudur.

Genç buzlardan gelişen, kalınlıkları 30 – 70 cm arasında olan, en fazla bir kış buz olarak kalan buz tipleridir.

Genç buzlardan gelişen, kalınlıkları 70 – 120 cm arasında olan, en fazla bir kış buz olarak kalan buz tipleridir.

Genç buzlardan gelişen, kalınlıkları 120 cm’den fazla olan, en fazla bir kış buz olarak kalan buz tipleridir. 2 metre kalınlığa ulaştıkları görülebilir.

3 metre veya daha kalın olan ve neredeyse tuz içermeyen, en az iki yaz dönemini erimeden geçirmiş yaşlı buzlardır. Basınç sebebi ile yaşadıkları kırılmaların üzerlerinde oluşturduğu tepecikler, ikinci yıllarında daha yumuşaktır. Kar kaplı olmayan yerlerinden mavi renkli olduğu görülür. Yüzeylerindeki erimelerle büyük düzensiz ve bağlantılı su kütleleri ve iyi gelişmiş bir su tahliye sistemine sahiplerdir.

Çok yıllık buz Arktik bölgeye nazaran Antarktika’da daha az yaygındır ve Weddell Denizi’nin batısı ile izole olmuş kimi diğer koylarla sınırlıdır. Okyanus akıntıları ve atmosferik sirkülasyonun oluşturduğu buzların kıta etrafında sürüklenme hareketi sonucu, buzlar sıcak denizlere sürüklenerek ya da açık denizlerin güneş ışınlarını emerek ısınması kaynaklı erimeler olur.

Antarktika’daki çok yıllık buzların %80’i Weddell Denizi’nde bulunmaktadır. Weddell Gyre olarak bilinen saat yönünde dolaşan akıntı, Antarktika Yarımadası’nın doğu tarafı boyunca deniz buzlarını sıkıştırarak, bir yıldan daha fazla buz halinde kalmalarından sorumludur. Sonuç olarak akıntılar buzları daha kuzeye, okyanuslara ve erimeye taşır.

Çok yıllık buzların erimesi, özellikle Arktik bölgede sıklıkla görülen bir durum olmaya başlamıştır. Antarktik deniz buzlarının erime sezonu nadiren erimiş buzların sularının üzerlerinde birikmesi ile ilgilidir.

2 metreden daha küçük, parçalanmış buz formudur; diğer buzların enkazı.

Çakıl buzlar özellikle çarpışan buzların ve basınç sırtlarının çöktüğü noktalarda yaygındır.

Kıyı boyunca; sahile, buz duvarına, buz cephesine bağlı ya da sığlıkta veya oturmuş buzdağları arasında bulunan buz formudur.

Deniz seviyesinde yaşanan değişimler sırasında dikey dalgalanmalar görülebilir. Bağlı buzlar deniz suyundan donabildiği gibi kıyıda buzların istif olmasından oluşarak kıyıdan birkaç metre ile bir kaç yüz kilometre uzağa kadar uzanabilir.